نقد وتحلیل روایات مناقب و مطاعن در منابع روایی

سنّت پیامبر اکرم(ص)بعد از قرآن کریم،دومین منبع برای شناخت اساسی دین اسلام است.اکتفا نمودن به یکی از این دو منبع به تنهایی،نمی تواند انسان را به شناخت درستی از دین اسلام برساند.زیرا قرآن که راهنمای بشر است، کلام پیامبر(ص)را همان وحی الهی و به دور از هر گونه هوی و هوسی معرفی می کند. بخشی از آنچه در منابع روایی آمده، روایاتی است که در مناقب برخی از صحابه و طعن برخی دیگر آمده است. این روایات می توانند از صحّت و اعتبار برخوردار باشند و یا این که مجعول و تحریف شده باشند. نکته ی قابل ذکری که درباره ی روایات مناقب و مطاعن باید دانست این است که روش دروغ پردازان در جعل این گونه روایات، توجّه نمودن به ویژگی های خاصّی از فرد مورد ستایش و یا مورد طعن است که آن شخصیّت به کلّی فاقد آن هاست و با نگاهی به تاریخ سیره و زندگی این افراد خلاف آن ثابت خواهد شد. شاید بتوان گفت که بیشترین میزان جعل و تحریف روایات مناقب و مطاعن در دوران حکومت بنی امیّه و با پرچمداری معاویه صورت گرفت.وی در پیشبرد مقاصد شوم خود از هیچ تلاشی دریغ نمی ورزید و در این راه از هروسیله ممکن استفاده می نمود تا انتقام پدران خود را از پیامبر(ص)و خاندان پاکش و به ویژه امیرمومنان،علی(ع)بگیرد. بنابراین با توجّه به این که احادیث تحریف شده و جعلی در منابع روایی وارد شده است و نزد شیعه و اهل سنّت مورد استناد قرار می گیرند،و همچنین به علّت اهمیت نقد و ارزیابی اخبار،لازم است که این منابع مورد بررسی قرار گیرند تا با مشخص شدن صحّت و سقم روایات، بتوان به شناخت روشنی از تاریخ اسلام دست یافت. لازم به ذکر است که در بررسی روایات مناقب و مطاعن بیشتر به روایات تحریف شده و مجعول پرداخته ایم. کلید واژگان: منابع روایی،روایات،مناقب،مطاعن،شیعه،اهل سنّت... .